Sabah yola koyulmak üzere, bir gece Marakeş’e geldim. Sokakları Fes’e göre daha geniş, motorsiklet gürültüsünden geçinemeyen keşmekeş bir şehir. Turisti gırla, bağırıp-çığıranı gırla, rezilinden en zenginine kadar her şekil ve çeşitte insanı barındıran bir şehir. Teraslarda gece huzurlu gibi. Ana meydanın iftar sonrası çalgı-çengi cümbüşü gece yarılarına kadar sürüyor.

Gelgelelim seyahatimin en kıdemli evresine. Yıllardır tırmanmak istediğim Atlas Dağlarının en yüce zirvesi Toubkal için, erkenden bir minibüse bindim. Zirveye ulaşabileceğim en yakın köy olan İmlil’e (rakım 1500m) gidiyorum. Geçen senelerde yalnız tırmanmaya çalışan iki turist hayatını kaybedince, hükümet artık rehbersiz zirve tırmanışına müsaade etmiyor.

Bir midibüs, bir minibüs ve bir taksi sonrası İmlil’e vardım. Şarıldıyor dağın eriyen karları, 3000m üzeri kar kaplı. Korkarım kramponsuz olmayacak zirve yolculuğu. Efendim çevre dağları da içeren, 3-4 günlük bir gezi dilemişti gönlüm. Fakat geçitler hâlâ buzla kaplı olduğundan ve malumunuz ramazan dolayısıyla herkes oruç tuttuğundan, ziyadesiyle yorucu olan bu rotayı yürümeye razı bir rehber bulamıyorum. Fakat Toubkal’ın zirve tırmanışı için 2 günlük bir sefer ayarlayabildim. Rehberim Muhammed ile sabah 10:30’da buluşacağız. Şu an için elma bahçesinde, zirveye nazır 1900m irtifada, Aroumd isimli köyde, bir terasta güneşleniyorum.

Rahat bir uyku ve güneşli kahvaltı sonrası, Muhammed ahbabımla yola koyuluyoruz. Volkanik kayalık olan bu dağın eteklerine doğru, dere yatağını takip ederek, vadi içine yavaş yavaş tırmanıyoruz. Fauna şimdilik salt ardıç ağacı. Bir saat boyunca yürüdükten sonra 2200m’deki şifacı bir mollanın kayaya oyulmuş mabedine varıyoruz. Cin çarpılmış Faslılar, mollayı ziyarete deva bulmaya geliyormuş. Zamanla 3-5 hanelik, mini bir köy bile kurulmuş, ismi Sidi Chamharouch.

Devam ediyoruz, ardıçlar tükendi. Her yer kaya ve eriyen karların şırıltısıyla bezeli. Dağın doğu yüzünden, kuzey yönünde eteklerini “tirbuşon”luyoruz. Yarım saatte bir, derme çatma istasyonlarda, içecek ve basit yemek servis ediliyor. Bu yürüyüşte yalnızım sanmayın. Patika insan dolu. Anladığım kadarıyla İspanya’da resmi tatil haftasıymış, her yerde İspanyolca ekolanıyor. Biz Muhammed kardeşle devam ediyoruz. 3 saat oldu tırmanalı ve 3000m lere yaklaşıyoruz. An itibariyle ben 2 litre su içtim. Sabahki kahvaltıyı saymıyorum bile. Gel gör ki rehberim, sahurdan beri azına bir şey koymadı. Adam Kuzey Afrika’nın en yüksek dağına oruçlu tırmanıyor dostlar. Kursağı kuruduğundan az konuşuyor, onun dışında Muhammed’de tık yok. Öğle namazını kılmak için mola verdiğimizde, bende sefer tasımı açıp, kuruyemiş ve peynir tırtıklıyorum. Devam efendim… dördüncü saatimizde artık kar irtifasına varıyoruz. Vadinin kapanıp, komşu dağın Toubkal ile birleştiği yere yaklaşırken, efil efil başlayan kar yağışı, kısa bir süre için de olsa tipiye dönüyor. 3000m ‘nin üzerindeyiz. Bir saat daha hafif eğimle tırmanıp, ara sıra kara da basarak, geçidin bulunduğu yere, Toubkal Refuge’una(3156m) varıyoruz. Örme taş, üç seviyeli Fransızlarca yaptırılmış bir sığınak burası. Giriş katında geniş bir mutfağa, iki yemek salonuna, oturma odasına ve ardiyesi dışında bir de rehberler yatakhanesine sahip. Bodrum katı tuvalet ve banyo iken, üst katı ise misafirler için dört adet yatakhaneye sahip.

Yüze yakın kişiyiz. Gün doğumundan önce herkes zirve tırmanışına buradan başlayacak. 3,1km yolumuz ve 1000m irtifamız olacak. Komün masalarda, hep beraber akşam yemeğini beklerken, şömine başında sizleri bunları yazıyorum. Nefesim ve bacakların sıhhatte. Dayanamayıp iki sigara bile içtim, özür dilerim. Siz dört yapın onu… Lakin bunca yabancının arasında yurttaş birini görmek isterdi gönül. Maalesef Anadolu buralara pek uğramıyormuş, öğrendiğim kadarıyla.

Gecenin dördü ve zifiri cebele uyanıyoruz. Ekmeğe peynir-reçel, iki bardak da çay ve hazırız. Kramponları kuşandık, kafa lambası yanık, çantada bere-atlı-kadife gömlek ve 1,5lt su. Muhammed’e danıştım yeter mi bu su diye, “tabi” dedi. Adam zirveye oruçlu tırmanıyor bir aydır, 1,5lt onun gözünde “tabi” olur.

Batımda yarım ay, doğuda tan henüz filizleniyor, önümde de fezadaki yıldızlara uzanırcasına Toubkal zirvesi. Zirveyi görebilmek mümkün değil, bedelini henüz ödemedim zira. Dökülüyoruz yola efendim, bismillah buzlu kar… ve zirveye kadar sürecek böyle, amansız bir eğimle hiçbir es vermeksizin. Henüz yarım saat tırmanmadık ki, göğsüme bir taş oturdu, basıyor ciğerime. Her yüz metre irtifada beş dakika soluklanma ihtiyacı duyuyorum. Bu sıkışıklığın beni zirveden alıkoyacağı korkusu derhal musallat oluyor. Kendimizi sürüklediğimiz fiziksel zorluklardan öğrendiğim tek bir şey varsa; sonunu getirebileceğimize dair güven duygusu. İnançla her badire atlatılıyor dostlar, keza göğsümde kuluçkalanan file alışmam uzun sürmüyor, bir saatin sonunda. Akla-karayı seçme tedirginliği pek tabi ruhunuzdan bir parçayı eritiyor bu süre zarfında, %30’un üzerinde bir eğimle 3300mlerde kramponla tırmanırken. Velhasıl irtifaya da alışınca kondisyonum, ara dinlence/seyir kaçamaklarıyla, birinci saatin sonunda ziyadesiyle keyif almaya başlıyorum. Fil üzerimden kalkıyor ve bunca yıldır hayalini kurduğum tırmanışın tatminini yaşıyorum.

Efendim objektifimiz; Toubkal ile Toubkal West zirveleri arasındaki boğazı tırmanıp, ikisinin kavuştuğu tepeden, son birkaç yüz metre irtifayı Toubkal’ın güney batı sırtından ilerleyerek, Kuzey Afrika’nın en yüksek noktasına varmak. Paçalı don üzerine baharlık pantolon, termal fanila, yün içlik, kadife gömlek, polyester rüzgârlık, buff, bere, eldiven ve kafa feneriyle başladığım tırmanışın 2. Saatini tamamlarken; boğazın tepesine neredeyse vardık artık ve efil efil seyiren rüzgâr, şiddetlenen bir istikrara kırıyor rotayı. Saat 7:30, doğan güneşin ittiği hava bütün Sahra’yı, Mısır’dan buraya kadar teperken; 3800metreye kadar dayanan kıyafetlerim, atkı takviyesine kavuşuyor. Sarıyorum beremin üzerine atkımı, kafam üşüyor sadece.

Bir an, sadece bir an

Toubkal’ın bıçak sırtındayım

Elimde baton, dikenli tabanlarımla.

Solumda iki saattir tırmandığım karlar, sağımda 1500 metrelik uçurum ve çöle uzanan dağ silsileleri. Nefesim yere düşüyor, gözüm kol yakalarıma takılıyor. Kahverengi kadife gömlek hiç sırıtmıyor.

Bir an, sadece bir an.

Herkes ve her şeyin yakıştığı bir dağda buluyor insan kendini.

Hatırlayın, 04:00’te uyandık. Yalandan atıştırıp, karanlıkta zirve tırmanışına başlayacağız. Kahvaltı sonrası tuvalete indim, bir hanımefendi makyaj yapmakla meşguldü. Benim tek derdim ise, zorlu yürüyüş öncesi rahatça sıçmak.

Toubkal’da ne ben bok koktum,

Ne de o daha güzel göründü.

Hepimiz dağ için oradaydık, zirve için. Başarabileceğine inanan, 10 yaşından 70’ine kadar her çeşit insan. Tırmanmayı sürdürürken, zirveyi görebiliyorum artık. Bahsettiğim hanımefendiyle karşılaşıyorum. Güçlükle nefes alıyor, durmuş. “yapabilirsin” diyorum. Kafasını kaldırıp zirveyi fark edince, gülümsüyor.

Yarım saatten az bir yolum kaldı. Başım iyi, nefesim fena değil, göğsüm hafif, bacaklarım sağlam. Sırtı bitirdim artık ve son beyaz düzlükteyim. %10 eğimle, keyifli bir halde, Kuzey Afrika’nın en yüksek zirvesi Toubkal’a (4167m) saat 8:30’da ulaşıyorum. Sırtımı verip kayaya, uçurumun eşiğine çömüyorum.

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

 

Evden getirdiğim Antep fıstığı, badem-ceviz, üzüm ve yaban mersini dolu sefer tasımı açıyorum. Çok bahtiyarım, çocuk gibi semiriyorum kuru yemişi. Çocuk kadar da duyguluyum. Yüreğimin tamiri Dico’ma sesleniyorum ve fokurduyor gözlerim coşkuyla. Masmavi gökyüzü, sert bir rüzgar, ve ben aşığım;

Hem sana, hem de taşa…

Efendim Anadolu’dan iz olarak, Antep kabuklarımı bırakıyorum Toubkal’a. Yıkılan kabuklarında yitip-yitiren herkese sabır-selamlar diliyorum.

Yaban mersinine gömülüyken, bahsettiğim hanımefendiyi zirveye varmış görüyorum. Başı dönüyor ve çatlıyordur kanımca. İki üzüm, üç mersin tutuşturuyorum avucuna. Yedikçe gözleri açılıyor, rahatlıyor. Biliyorsunuz dostlar, fotoğraf makinası çölde kör olmuştu. Sırf sizle paylaşabilmek için bir nebze gördüklerimi, zirveye kadar taşıdığım tabletimle birkaç fotoğraf çektikten sonra, geri dönmeye başlıyorum. Seke-seke her düşürdüğüm irtifayla daha geniş nefesler alarak, üç saatte tırmandığım zirveyi, bir buçuk saatte iniyorum.

Kampa vardığımda, saatim 10:25’i gösteriyordu. Soyunup ayaklarımı, yıkıyorum dağ suyunda. Güneşe serilip, bir sigara sarıyorum. Bir-bir zirveden inen gruplar varıyor, herkes dökülüp salıyor kramponları. Her suratta vakur bir mutluluk ve 3200 metrede insan adına tatlı anlar paylaşılıyor. Fakat gün henüz bitmedi, kamptan 11km uzaklıkta ve 1444m alçakta olan İmlil’e ulaşmam gerekiyor. Şu noktada müthiş yorgun değilim, lakin sağ diz kapağım ağrıyor. 2,5 saat sürüyor dağdan vadiye inip, köye ulaşmam. İşte şu noktada bacaklarım artık tutmaz durumdalar. Salt bugün 17,2km yürümüş, 3444m irtifa kat etmişim. “Tenmîrt, Muhammed” sen ki bu yolu benimle, damla susuz yaptın. Sana helal olsun.

Ertesi günü sizlere Marakeş’ten seslenirken; yürümekte zorlandığımı belirtmeliyim. Terasta 30 derece sıcaklıkta tüttürüp, güneşlenmekteyim bütün gün. Hâlâ çok bahtiyarım. Kafamı kaldırıp, uzaktaki Toubkal ve komşularının siluetini seyrediyorum. İnanılmaz gerçekten bir çift ciğer ve ayağın insana yaptırabilecekleri…